Pompa ciepła w duże mrozy

Zima to prawdziwy test dla każdego systemu grzewczego, a szczególnie dla pomp ciepła, które czerpią energię z otoczenia. W mroźne dni wielu użytkowników zastanawia się, czy ich pompa da radę ogrzać dom i ile to będzie kosztować. Strach przed wysokimi rachunkami za prąd, obawa o włączenie się grzałek czy spadająca efektywność urządzenia – to najczęstsze pytania, które pojawiają się w czasie zimy. Tymczasem wystarczy kilka prostych zasad, by pompa ciepła działała wydajnie nawet w największe mrozy.

Jak działa pompa ciepła w dużych mrozach? Ile prądu zużywa i jak obniżyć rachunki za ogrzewanie? Czy można uniknąć błędów, które sprawiają, że koszty rosną, a komfort cieplny spada? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania i sprawdzone porady, jak ogrzewać dom pompą ciepła w najtrudniejszych warunkach pogodowych. Dowiedz się, jak zadbać o wydajność urządzenia i oszczędzić na ogrzewaniu – nawet gdy za oknem szaleje siarczysty mróz.

Jak działa pompa ciepła w duże mrozy

W czasie dużych mrozów pompa ciepła nadal ogrzewa dom, ale musi pracować ciężej, bo powietrze na zewnątrz zawiera mniej energii cieplnej. Sprężarka w pompie intensywnie podnosi temperaturę czynnika chłodniczego, a gdy to nie wystarcza, do pracy włączają się grzałki elektryczne. Pomagają one w ogrzewaniu i odmrażaniu jednostki zewnętrznej, która w mrozy często pokrywa się lodem. System automatycznego odmrażania (defrost) działa co jakiś czas, żeby usunąć lód i utrzymać przepływ powietrza.

Efektywność pompy jest niższa niż w cieplejsze dni, dlatego ważne jest, by unikać gwałtownych zmian temperatury w domu, nie wyłączać grzałek i regularnie sprawdzać stan urządzenia. Dzięki temu Twój dom pozostanie ciepły, nawet gdy na zewnątrz będzie siarczysty mróz.

Pompa ciepła w duże mrozy – ile prądu zużywa?

Kiedy temperatura za oknem spada do ekstremalnie niskich wartości, wiele osób zaczyna się martwić o rachunki za ogrzewanie. W dużych mrozach pompa ciepła, choć nadal działa wydajniej niż tradycyjne systemy grzewcze, zużywa więcej energii elektrycznej. Największe obawy budzi praca grzałek elektrycznych, które włączają się, by wspomóc urządzenie.

Czy faktycznie koszty ogrzewania pompą ciepła w mroźne dni są tak wysokie? Ile prądu zużywa pompa ciepła w zależności od temperatury i jak to przekłada się na Twoje rachunki? Sprawdźmy to na przykładach, biorąc pod uwagę aktualne ceny energii elektrycznej w Polsce.

W Polsce cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wynosi średnio około 0,90–1,20 zł za 1 kWh (w 2024 roku, uwzględniając taryfy i dodatkowe opłaty). Ostateczna stawka zależy od taryfy i regionu, w którym mieszkasz.

Przy temperaturze 0°C (COP = 3,5):

• Pompa ciepła zużywa 10 kWh energii elektrycznej dziennie, dostarczając około 35 kWh ciepła do domu.
• Koszt dzienny: 10 kWh x 1,00 zł = 10 zł.
• Koszt miesięczny: 10 zł x 30 dni = 300 zł.

Przy temperaturze -15°C (COP = 2,5):

• Zużycie wzrasta do 20 kWh energii elektrycznej dziennie, dostarczając około 50 kWh ciepła.
• Koszt dzienny: 20 kWh x 1,00 zł = 20 zł.
• Koszt miesięczny: 20 zł x 30 dni = 600 zł.

Przy temperaturze -20°C (COP = 2, grzałki działają):

• Zużycie może wynosić nawet 30 kWh dziennie, dostarczając około 60 kWh ciepła.
• Koszt dzienny: 30 kWh x 1,00 zł = 30 zł.
• Koszt miesięczny: 30 zł x 30 dni = 900 zł.

Dla porównania

Przy cenie prądu około 1 zł za 1 kWh, miesięczne ogrzewanie pompą ciepła w mroźne dni może kosztować od 600 do 900 zł, w zależności od temperatury zewnętrznej, COP urządzenia i wielkości domu. To wciąż konkurencyjne w porównaniu do:

• Pelletu – którego koszt może wynieść około 500–700 zł miesięcznie, ale nadal wymaga stałej obsługi.
• Drewna – tańszego (ok. 400–600 zł miesięcznie), ale pracochłonnego i mniej efektywnego.
• Gazu ziemnego – koszty wynoszą średnio 700–1000 zł miesięcznie

Pompa ciepła w duże mrozy – najczęściej popełniane błędy

Po przeanalizowaniu kosztów pracy pompy ciepła w różnych temperaturach wiesz już, że w dużych mrozach zużycie energii elektrycznej rośnie, a rachunki mogą być wyższe. Jednak nie zawsze jest to wina samego urządzenia. Często to nasze niewłaściwe nawyki sprawiają, że pompa ciepła pracuje mniej efektywnie, zużywa więcej prądu lub jest narażona na awarie.

Zbyt niskie temperatury ustawiane na noc, źle skonfigurowana krzywa grzewcza czy brak przeglądów – to tylko niektóre z błędów, które mogą znacznie zwiększyć koszty ogrzewania. W dużych mrozach nawet drobne zaniedbania mogą mieć duży wpływ na działanie pompy. Przyjrzyjmy się najczęstszym błędom użytkowników i sprawdźmy, jak ich unikać.

Obniżanie temperatury na noc w duże mrozy – pozorna oszczędność

W duże mrozy wielu użytkowników pomp ciepła obniża temperaturę grzania na noc, sądząc, że pozwoli to zaoszczędzić energię. Wydaje się to rozsądne – przecież podczas snu nie potrzebujemy tak wysokiej temperatury jak w ciągu dnia. Niestety, w przypadku dużych mrozów taka praktyka przynosi więcej szkód niż korzyści.

Dlaczego to nie działa w duże mrozy?

1. Dom szybko traci ciepło
   W zimne noce budynek wychładza się szybciej, zwłaszcza jeśli izolacja nie jest idealna. Obniżając temperaturę, narażasz ściany, podłogi i inne elementy konstrukcji na utratę ciepła, co rano wymaga intensywnej pracy pompy ciepła, aby znów je nagrzać.
2. Pompa ciepła traci efektywność
   W bardzo niskich temperaturach zewnętrznych pompa ciepła potrzebuje więcej energii do pracy, bo powietrze ma mniej energii cieplnej. Kiedy rano podnosisz temperaturę, urządzenie często musi korzystać z grzałki elektrycznej, co znacząco zwiększa koszty.
3. Przeciążenie systemu
   Pompa ciepła, zamiast pracować równomiernie przez całą dobę, jest zmuszona do intensywnego działania rano, co obciąża jej podzespoły i skraca żywotność urządzenia.

Wyobraź sobie, że zostawiłeś samochód na noc na mrozie, a rano musisz go rozgrzać przed jazdą. Jeśli auto jest mocno zamarznięte, zajmuje to więcej czasu i paliwa. Z pompą ciepła jest podobnie – szybkie podgrzanie zimnego domu w mroźny poranek wymaga więcej energii niż utrzymanie stałej temperatury przez noc.

Jak postępować, aby pompa ciepła działała efektywnie?

• Nie obniżaj temperatury zbyt mocno na noc – zamiast redukować ją o kilka stopni, ogranicz obniżkę do 1–2°C. Dzięki temu dom pozostanie ciepły, a rano pompa nie będzie przeciążona.

• Postaw na stałą temperaturę – w duże mrozy najlepiej utrzymać równomierne ogrzewanie przez całą dobę.

• Korzystaj z harmonogramów – jeśli Twoja pompa ciepła ma funkcję automatycznego planowania pracy, ustaw minimalne różnice temperatur między dniem a nocą.

• Utrzymuj stałą temperaturę – Zamiast znacząco obniżać temperaturę w nocy, ustaw ją na stałym poziomie (np. 20-22°C). To pozwoli uniknąć przeciążenia systemu.

• Wykorzystaj harmonogram pracy – Jeśli Twoja pompa ciepła oferuje funkcję harmonogramu, możesz minimalnie obniżyć temperaturę na noc, ale w granicach 1-2°C. Unikaj drastycznych zmian, które zwiększają obciążenie systemu.

Źle ustawiona krzywa grzewcza

Krzywa grzewcza to parametr, który reguluje temperaturę zasilania w instalacji grzewczej w zależności od temperatury na zewnątrz. Jeśli jest źle ustawiona, może prowadzić do dwóch problemów: albo dom nie będzie wystarczająco dogrzany, albo koszty ogrzewania będą zbyt wysokie.

Jak działa krzywa grzewcza?

Kiedy temperatura na zewnątrz spada, zapotrzebowanie budynku na ciepło rośnie. Krzywa grzewcza powinna odpowiednio podnosić temperaturę w systemie, aby zapewnić komfort cieplny. Jeśli jednak jest ustawiona zbyt wysoko, pompa ciepła będzie pracować na zbyt wysokich temperaturach, co zwiększy zużycie energii.

Co może się stać?

• Zbyt niska krzywa – Dom nie będzie dogrzany, zwłaszcza w czasie dużych mrozów.

• Zbyt wysoka krzywa – Pompa będzie zużywać więcej energii, a rachunki za prąd wzrosną.

Jak ustawić krzywą grzewczą?

• Ustaw ją jak najniżej, ale tak, aby dom był ciepły. Po kilku dniach pracy możesz wprowadzić drobne korekty.

• Pamiętaj, że lepiej regulować źródłem ciepła (krzywą grzewczą) niż dystrybucją, np. przez głowice termostatyczne na grzejnikach.

Samodzielne zmiany ustawień pompy ciepła – nie rób tego na własną rękę

Zmiana zaawansowanych ustawień pompy ciepła bez odpowiedniej wiedzy to kolejny błąd, który może obniżyć efektywność urządzenia.

Dlaczego to ryzykowne?

Producenci pomp ciepła projektują ich automatyczną pracę w taki sposób, aby była optymalna dla większości warunków. Samowolne zmiany parametrów, takich jak punkt biwalentny (temperatura, poniżej której pompa korzysta z grzałek), czas defrostu czy inne zaawansowane ustawienia, mogą zakłócić pracę systemu.

Co może się stać?

• Pompa ciepła może działać mniej efektywnie.

• Urządzenie może mieć problemy z dostarczaniem wystarczającej ilości ciepła podczas mrozów.

Jak postępować?

• Jeśli nie rozumiesz działania danego parametru, nie zmieniaj go na własną rękę.

• Skontaktuj się z instalatorem lub serwisem, aby upewnić się, że ustawienia są optymalne.

Pompa ciepła zasypana śniegiem

Pompa ciepła, mimo że jest urządzeniem bezobsługowym, wymaga pewnej uwagi, zwłaszcza zimą. Śnieg, który gromadzi się przed lub za jednostką zewnętrzną, może skutecznie zablokować przepływ powietrza i uniemożliwić jej działanie.

Co może się stać?

• Ograniczenie przepływu powietrza – Pompa nie będzie mogła pobierać energii cieplnej z powietrza, co obniży jej wydajność.

• Oblodzenie jednostki – Nadmiar śniegu sprzyja powstawaniu lodu na jednostce zewnętrznej, co dodatkowo ogranicza jej działanie.

Jak temu zapobiec?

• Regularnie odśnieżaj obszar wokół jednostki zewnętrznej.

• Upewnij się, że pompa jest zamontowana na odpowiedniej wysokości (minimum 30 cm nad ziemią).

• Nie instaluj pompy w miejscu, gdzie śnieg z dachu może na nią spadać.

Brak przeglądów – zaniedbanie, które może kosztować

Pompa ciepła, jak każde urządzenie, wymaga regularnych przeglądów. Ich brak może prowadzić do awarii w najmniej oczekiwanym momencie – np. podczas dużych mrozów.

Dlaczego przeglądy są ważne?

• Pozwalają wykryć usterki, zanim staną się poważnym problemem.

• Serwisant sprawdza m.in. stan obiegu chłodniczego i poziom czynnika chłodniczego, który jest kluczowy dla efektywnej pracy pompy.

• Czysty wymiennik ciepła i prawidłowa konfiguracja urządzenia pozwalają pompie działać z maksymalną wydajnością.

Jak często wykonywać przeglądy?

• Przynajmniej raz w roku, najlepiej przed sezonem grzewczym.

Pompa ciepła to doskonałe rozwiązanie do ogrzewania domu, nawet podczas najzimniejszych dni w roku. Przy odpowiedniej eksploatacji, stałym utrzymywaniu temperatury w domu oraz unikaniu najczęstszych błędów, możesz cieszyć się komfortowym ciepłem bez obaw o wysokie rachunki.

Jeśli zależy Ci na efektywnym i wydajnym ogrzewaniu, a jednocześnie chcesz unikać zbędnych kosztów i problemów technicznych, postaw na profesjonalne wsparcie przy wyborze i instalacji pompy ciepła. Firma Budotom oferuje kompleksowe usługi – od doradztwa i doboru odpowiedniego urządzenia, aż po fachowy montaż i serwis pomp ciepła.